EMDR
EMDR terapisi, adaptif bilgi işleme modeline dayanan bir psikoterapi yaklaşımıdır. 8 aşamalı ve üç yönlü (geçmiş, şimdi, gelecek) bir protokol uygulanır. EMDR terapisinde, geçmişte yaşanan anıların yeniden işlenerek duyarsızlaşmanın sağlanması, bugünkü semptomların tedavisi ve danışanın gelecekte karşılaşacağı benzer sorunlar karşısında kazandığı olumlu inanç ve duyguların getirdiği yeni bakış açısını gösterebilmesi hedeftir. EMDR terapisi ile sadece semptomlar ortadan kalkmaz. Yeni bakış açısının kazandırdığı olumlu inançlar ve duygular kişinin kendisine, ilişkilerine ve dünyaya bakışını da etkilemektedir.
Çocuk EMDR
Çocuklarla EMDR terapisi, onların yaş ve gelişim düzeylerine uygun olarak uyarlanır. Terapist, çocuğun güvenli ve rahat hissetmesini sağlamak için oyun terapisi ve yaratıcı teknikler kullanır. Seanslar sırasında, çocuk travmatik anılarına odaklanırken, terapist iki taraflı uyarım (örneğin, göz hareketleri, dokunsal uyarılar) kullanarak bu anıların yeniden işlenmesine yardımcı olur.
Şema Terapi
Şema Terapi modeli Jeffrey Young tarafından geliştirilmiştir. Erken dönem yaşantılar, ebeveynler ile kurulan ilişki, ebeveynlerin sahip olduğu ebeveynlik biçimi ve kültürel etkileşimler kişilerde erken dönemde birtakım uyum bozucu şemaların ortaya çıkmasına neden olabilir. Şema terapide, bu uyum bozucu şemaların yetişkinlik yaşantısındaki etkisi ile çalışılır.
Deneyimsel Oyun Terapisi
Deneyimsel Oyun Terapisi (DOT), çocukların duygusal ve davranışsal zorluklarını oyun aracılığıyla ifade etmelerini ve çözmelerini destekleyen bir terapi yöntemidir. Amerikalı profesörler Byron ve Carol Norton tarafından geliştirilen bu yaklaşım, çocuğun içsel iyileşme kapasitesine ve oyun yoluyla kendini ifade etme yeteneğine dayanır.
DOT’un Temel İlkeleri
- Çocuğun Liderliği: DOT, çocuğun kendi iyileşme sürecini en iyi kendisinin yönlendirebileceğine inanır. Terapist, çocuğun seçtiği oyun ve oyuncaklar aracılığıyla kendini ifade etmesine olanak tanır.
- Metaforların Kullanımı: Çocuklar, yaşadıkları duygusal deneyimleri oyunlarında metaforlar aracılığıyla ifade ederler. Örneğin, ormanda böceklerden korkan bir çocuk, aslında gerçek hayattaki korkularını yansıtıyor olabilir. Terapist, bu metaforları anlayarak çocuğun iç dünyasına dair önemli ipuçları elde eder.
- İlişki ve Güven: Terapist ile çocuk arasında kurulan güvene dayalı ilişki, iyileşmenin temelini oluşturur. Terapist, çocuğun duygularını yargılamadan kabul eder ve ona destekleyici bir ortam sunar.
DOT Hangi Durumlarda Kullanılır?
Deneyimsel Oyun Terapisi, aşağıdaki durumlarda etkili bir şekilde kullanılabilir:
- Travma Sonrası Stres: Fiziksel, duygusal veya cinsel istismar gibi travmatik deneyimler yaşayan çocuklar.
- Davranışsal Sorunlar: Öfke kontrolü, agresif davranışlar veya içe kapanıklık gibi sorunlar yaşayan çocuklar.
- Kaygı ve Fobiler: Ayrılık kaygısı, okul fobisi veya diğer spesifik fobiler.
- Bağlanma Sorunları: Ebeveyn-çocuk ilişkilerinde yaşanan bağlanma problemleri.
DOT Süreci Nasıl İlerler?
Terapist, özel olarak düzenlenmiş bir oyun odasında çocuğa güvenli ve destekleyici bir ortam sunar. Çocuk, seçtiği oyuncaklar ve oyun senaryoları aracılığıyla duygularını ve deneyimlerini ifade eder. Terapist, çocuğun oyununa katılarak onun iç dünyasını anlamaya çalışır ve gerektiğinde rehberlik eder.